Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά του κέντρα...
Το θερμορυθμιστικό κέντρο στο φυσιολογικό άτομο, διατηρεί την θερμοκρασία του σώματος σταθερή, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές, διότι εξισορροπεί τις διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από την μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και την διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ιατρικών επιστημονικών μελετών, σε υγιή άτομα ηλικίας 18 έως 40 ετών, η μέση θερμοκρασία του στόματος είναι 36,8 +_ 0,4 βαθμοί Κελσίου, με χαμηλότερα επίπεδα στις 6 π.μ. και υψηλότερα το απόγευμα στις 4 με 6.μ.μ. Η μέγιστη φυσιολογική θερμοκρασία του στόματος είναι 37,2 στις 6 π.μ. και 37,7 στις 4 μ.μ.
Ο πυρετός λοιπόν ορίζεται ως θερμοκρασία π.μ. άνω του 37,2 και ως θερμοκρασία μ.μ. άνω του 37,7 από το στόμα. Η φυσιολογική ημερήσια διακύμανση είναι 0.5-1 βαθμό Κελσίου. Οι θερμοκρασίες στη μασχάλη είναι κατά μισό βαθμό χαμηλότερες από τις προαναφερόμενες, στο στόμα.
Όσο μεγαλώνει η ηλικία, μειώνεται η ικανότητα αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος. Σε γυναίκες με εμμηνορρυσία, η πρωινή θερμοκρασία είναι γενικά χαμηλότερη επί 2 εβδομάδες προ της ωορρηξίας. Στη συνέχεια αυξάνεται κατά 0.6 βαθμούς Κελσίου περίπου με την ωορρηξία και παραμένει σε αυτό το επίπεδο, έως ότου αρχίσει η εμμηνορρυσία.
Η κύηση και η ενδοκρινολογική δυσλειτουργία επηρεάζουν επίσης τη θερμοκρασία του σώματος. Η διαδικασία διατήρησης της θερμοκρασίας του σώματος, ανεξάρτητα από τις συνθήκες της θερμοκρασίας, που επικρατούν στο περιβάλλον, είναι σημαντική στο ανθρώπινο σώμα και υπάρχουν πολυάριθμοι ομοιοστατικοί μηχανισμοί, που περιλαμβάνουν το ρίγος κατά την έκθεση στο κρύο, την εφίδρωση σε συνθήκες καύσωνα, τις αντιδράσεις στη συμπεριφορά όταν υπάρχει κρύο ή ζέστη.
Η αύξηση της θερμοκρασίας του σε επίπεδα ανώτερα του φυσιολογικού, είναι πάντα παθολογικό φαινόμενο και οφείλεται είτε σε αδυναμία του σώματος να αποβάλλει την πλεονάζουσα θερμότητα λόγω ανεπάρκειας των ομοιοστατικών του μηχανισμών, είτε σε άνοδο του υποθαλαμικού σημείου ρύθμισης, βάσει του οποίου κινητοποιούνται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί, λόγω ιατρικού νοσήματος.
Η παθολογική άνοδος της θερμοκρασίας στην πρώτη περίπτωση, αποκαλείται ιατρικώς υπερθερμία και στην δεύτερη περίπτωση πυρετός, στο παρόν άρθρο όμως, επειδή απευθύνεται στο ευρύ κοινό, ο όρος πυρετός θα χρησιμοποιηθεί όπως είναι ευρύτερα γνωστός, δηλαδή για να περιγράψει την παθολογική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, ανεξαρτήτως αιτιολογίας.
Ο πυρετός, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως κατά την επίθεση των μικροβίων, είναι συστατικό στοιχείο ενός αμυντικού συστήματος, το οποίο αμύνεται με επάρκεια. Η μεγάλη άνοδος της θερμοκρασίας ωστόσο, πάνω από 41 βαθμούς Κελσίου, καθώς και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, ο πυρετός, μπορεί να προκαλέσει οργανικές βλάβες.
Η παθολογική αδυναμία του σώματος να αποβάλλει την πλεονάζουσα θερμότητα, μπορεί να είναι αποτέλεσμα υψηλών περιβαλλοντικών θερμοκρασιών, κόπωσης λόγω ηλικίας, αφυδάτωσης, άσκησης σε θερμό περιβάλλον, λήψης φαρμάκων ή χρήσης ουσιών, όπως αμφεταμινών, κοκαΐνης, λυσεργικού οξέως, σαλικυλικών, λιθίου, αντιχολινεργικών, συμπαθητικομιμητικών, τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, αναστολέων ΜΑΟ, υπερθυρεοειδισμού, φαιοχρωμοκυτώματος, εγκεφαλικών βλαβών.
Η υπερθερμία είναι συστατικό στοιχείο του κακοήθους νευροληπτικού συνδρόμου μίας επικίνδυνης και σπάνιας παρενέργειας ορισμένων ψυχοφαρμάκων, που χαρακτηρίζεται από σύγχυση, μυϊκή δυσκαμψία, πνευμονική συμφόρηση, ακούσιες κινήσεις, άνοδο μυϊκών ενζύμων και πυρετό.
Η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω ανύψωσης του θερμορυθμιστικού κέντρου του υποθαλάμου, μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες φλεγμονής και ανοσολογικών διαδικασιών που σχετίζονται με φλεγμονές, όπως έκλυση κυτοκινών.
Τα ηλικιωμένα άτομα καθώς και τα άτομα που εξαιτίας συμπαρομαρτούντων νοσημάτων ή λήψης ορισμένων φαρμάκων όπως κορτικοστεροειδών, εμφανίζουν πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος, ενδέχεται να μην εμφανίσουν πυρετό ακόμη και κατά την διάρκεια σοβαρών λοιμώξεων και πρέπει να ευρίσκονται σε στενή παρακολούθηση κατά την διάρκεια των λοιμωδών νοσημάτων.
Εκτός από τις λοιμώξεις, που είναι το πιο κοινό αίτιο πυρετού, υπάρχει μια ποικιλία καταστάσεων, που ενδέχεται να εμφανίσουν πυρετό.
Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει εγκεφαλικά νοσήματα, καρκινώματα, την πνευμονική εμβολή, καρδιαγγειακά νοσήματα, λοιμώδεις και μη λοιμώδεις ηπατίτιδες, τον μεσογειακό πυρετό, την σαρκοείδωση, την χρήση ορισμένων φαρμάκων και ουσιών, τα αυτοάνοσα νοσήματα, παθήσεις ενδοκρινών αδένων.
Περιπτώσεις πυρετού που επιβάλλουν επείγουσα ιατρική αξιολόγηση, είναι ο υψηλός πυρετός, ο πυρετός που εκδηλώνεται σε υψηλές περιβαλλοντικές θερμοκρασίες, ο πυρετός που δεν ανταποκρίνεται σε αντιπυρετικά, ο πυρετός που συνοδεύεται από δυσχέρεια αναπνοής, κεφαλαλγία, έμετο, ή εξάνθημα, ο πυρετός που ενώ είναι σε βελτίωση επιδεινώνεται, ο παρατεινόμενος πυρετός πάνω από τετραήμερο, ο πυρετός που συνοδεύεται από επίμονο ρίγος. Ε
ιδικές περιπτώσεις εμπύρετων συνδρόμων ενδέχεται να οδηγήσουν στον θάνατο, εάν δεν αντιμετωπιστούν ή δεν διερευνηθούν άμεσα. Στις περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται νοσηλεία.
Η συμπτωματική αντιμετώπιση του πυρετού περιλαμβάνει τα χλιαρά μπάνια, τα ψυχρά επιθέματα, την λήψη αντιπυρετικών, την άφθονη λήψη υγρών, την αποφυγή καπνίσματος και υπερκόπωσης, την ελαφρά διατροφή.
Οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν πρέπει να λαμβάνουν ως αντιπυρετικό την ασπιρίνη για τον έλεγχο του πυρετού, για να αποφευχθεί ένα σπάνιο και επικίνδυνο σύνδρομο, το σύνδρομο REYE.
Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη (Ειδική Παθολόγος)
πηγη:fe-mail.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου